İyi bayramlar diyerek ara verdiğimiz yazılarımıza iyi haftalar diyerek devam edelim.
İçinde olmakla gurur duyduğum ve onurla ifa etmeye çalıştığım sağlık sektörünün Samsun rakamlarını irdelemeye çalışacağım.
1990’lı yıllarda pratisyen, 1998-2003 yılları arasında genel cerrahi asistanı ve on yılı özel sektörde olmak üzere 13 yıldır uzman hekim olarak çalıştığım şehri Samsun;
sağlık sektörü SEGE sıralamasında diğer sektörlerden pozitif ayrışarak üst sıralarda bulunuyor.
Samsun’da son 5-6 yılda sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin Türkiye ortalamasının üzerinde yaşanmasına, ayrıca ülke genelinde çalışma barışı ve ekonomik refah düzeyinde fark edilir biçimde bozulma yaşanmasına rağmen rakamlardaki bu iyilik halinin sağlıkta dönüşüm uygulamalarının başladığı yıllarda Samsunlu girişimcilerce erken aksiyon alınması, çevre illerin sağlık hizmeti kapasitesinin Samsun’a göre oldukça geride olması, Samsun’un ulaşım avantajlarıyla açıklanabilir olması ve 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin eğitim kalitesiyle yakından ilişkili olması muhtemeldir.
Rakamlara dönersek; 2019 yılı itibariyle ilimizde uzman hekim sayısı 1476, diş hekimi sayısı 522, eczacı sayısı 560, pratisyen hekim sayısı 842, asistan hekim sayısı 611, diğer sağlık personeli sayısı 3742’dir.
Önemli bir not olarak, sadece uzman hekim sayısı son 20 yılda Türkiye’deki artışın üzerinde kalırken, diğer tüm meslek gruplarında özellikle hekim dışı sağlık çalışanı rakamlarına bakıldığında Türkiye ortalamasının oldukça geride kalındığı görülecektir.
Tüm reklam panolarında “Sağlık ekip işidir.” yazıldığı Samsun’da uzman hekim dışında diğer sağlık çalışanlarının görece daha az sayıda olması, nitelik tartışmasını akla getirmeli ve özellikle özel sağlık sektöründeki iş barışı ve emeğin istihdamı açısından sorgulanmalıdır.
Samsun’da genç nüfusu tutmaya etkisi açısından özel sağlık sektöründeki girişimcilere her şeye rağmen şükranlarımızı sunmalıyız.
Ancak yine de nitelik tartışmasında ısrar ediyor ve şu rakamları takdirinize sunuyorum.
Samsun, uzman hekime düşen nüfus sıralamasında; Türkiye’de 9. iken, diş hekimine düşen nüfusta 18., eczacıya düşen nüfusta 25., diğer sağlık personeline düşen nüfusta 19. ve birinci basamak sağlığını ve koruyucu sağlık hizmetini ilgilendiren ebe sayısı bakımından 42. sıradadır.
Eğer hizmet kalitesini Türkiye ortalamasıyla eşit kabul edersek, diğer sağlık çalışanları açısından çok ciddi bir emek sömürüsü yaşadığımızı söylememiz şehrimiz açısından yanıltıcı olmayacaktır.
Samsun yüz bin kişi başına düşen hastane yatak kapasitesi açısından ülke genelinde 13. sıradadır.
Pandemi döneminde kamu; üniversite ve özel sağlık kurumları gelir ve hizmet artırıcı aksiyonlar ile kapasitelerini oldukça zorlamışlar ve Türkiye genelinde yaşanan sıkıntıların şehrimize yansımasına katkıda bulunmuşlardır.
Son bir yıldır yaşanan ekonomik sıkıntıların özellikle özel sektöre, hekim ve sağlık çalışanlarının özlük haklarında yaşadığı mağduriyetlerinin kamunun sunacağı hizmete nasıl etki edeceği önümüzdeki günlerde veya yıllarda görülecektir.
Özellikle ilimiz rakamlarında lojistik açıdan sağlık sistemimizde görece olarak aktardığımız iyilik halinin hekim ve sağlık çalışanlarının özlük hakları ve şiddete yönelik yasaların hayata geçirilmesinde de yaşanacağı günleri görme umuduyla iyi haftalar diyor, haftaya eğitim sistemini ele alacağımız yazımızda görüşmek umuduyla saygılar sunuyorum.
