Samsun Robotik Kodlama kurucu ortaklarından Elif Çoban, çocukların teknolojiyi işlevsel olarak kullanmaları noktasında robotik kodlama öğrenmenin önemini anlattı.
Samsun Robotik Kodlama kurucu ortaklarından Elif Çoban, 7/24 Gündem Dergi’nin 4. sayısında günümüzde oldukça popüler hale gelen robotik kodlama hakkında açıklamalarda bulundu. 5 yaşından itibaren çocuklara bu eğitimin verilebileceğini söyleyen Çoban, 7/24 Gündem Genel Yayın Yönetmeni Nevin Aydoğan’ın sorularını yanıtladı.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Samsunluyum. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilgisi Öğretmenliği’nden mezun oldum. Yüksek lisansımı Başkent üniversitesi Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri alanında yaptım. Üniversite bittikten sonra Samsun’a döndüm.
Hep aklımda kendi işimi yapmak vardı. Üniversite dönemimde robotik ve kodlama ile tanıştım. Aslında senelerdir vardı robotik kodlama ama çocukların seviyesinde olan bir şey değildi.
Evlerdeki çamaşır makineleri de bir robot. Yazılımcılar tarafından hazırlanan bir programlama kısmı var; bir de mühendisler tarafından hazırlanan mekanik kısmı var. Ürün; robot ve programlamanın yani mühendislikle yazılımın bir arada olması aslında.
Biz bunları çocukların seviyesine indiriyoruz. Bunu yaparken en temelde kodlama var. Kodlama kısmında; blok tabanlı programları kullanıyoruz. Çocuklar; programda bulunan kod bloklarını amaçları doğrultusunda, uygun algoritmayı kurarak puzzle gibi birleştiriyorlar ve programı çalıştırıp nasıl sonuçlar çıktığını gözlemleyebiliyorlar.
Atölyenizin açılış hikayesini de bizimle paylaşır mısınız?
Eylül 2018’de açıldık. İlk etapta anlaşmalı olduğumuz anaokullarına, haftada bir gün uygulamalı derselere gidiyorduk. Daha sonra çok fazla talep gelmeye başladı. Veliler, öğrencilerimizin abileri ablaları için de eğitim istedi. Gelen bu talepler üzerine ekip olarak burayı açmaya karar verdik.
Patron ve çalışan ilişkisi olmadığı için kalitemiz düşmedi. Her sene anlaşmalı olduğumuz anaokullarının sayısı gittikçe arttı, bu sene tüm saatlerimiz doldu. Hatta yoğunluktan dolayı anlaşamadığımız anaokulları bile oldu, bu nedenle öğretmen sayımızı artırmayı düşünüyoruz.
Kaç yaşında başlanabilir bu eğitimlere?
5 yaşından itibaren çocuklar robotik kodlama yapabilir. Okuma-yazma bilmelerine gerek yok. Atölyemizde 5-14 yaş arası öğrenciler ile çalışmalar yapıyoruz. Bu yaş aralığında 3 farklı grubumuz var. Okul öncesi yani 5-7 yaş arası, 8-10 yaş grubu ve 11-14 yaş grubu.
Peki bize yaptığınız işi kısaca anlatır mısınız, çocuklara verdiğiniz eğitimle neler kazandırıyorsunuz?
Bizim amacımız, çocukların teknolojiyi faydalı bir şekilde kullanmasını sağlamak. Mesela bizim kursumuza gelmeden önce, tabletle tanışan çocuklar, tableti aldığı gibi bizim onlara açtığımız uygulamadan çıkıp ya YouTube’a ya da Google Play’e girmeye çalışıyorlar.
Biz, çocukların tabletle ilk tanışmalarının bizimle olmasını istiyoruz açıkçası. Böyle olduğunda tableti bir kodlama aracı olarak görüyor, daha bilinçli kullanmış oluyorlar. Kendi oyununu yapıp, kendisi oynamış oluyor; yada kendi yaptığı robotu çalıştırdığı için oyun daha eğlenceli hale geliyor.
Aynı zamanda okulöncesi öğrenciler için, birinci sınıfa güzel bir hazırlık süreci diyebiliriz. Hem motor becerileri hem de hedefe ulaşmak için hangi işlem basamaklarından geçmeleri gerektiğini öğreniyorlar. Algoritmanın temelidir bu işlem basamakları. Bir sonuca varmak için hangi adımlarla ilerlemeleri gerektiğini öğrenmiş oluyorlar. Verdikleri emek sonucunda ortaya çıkan ürün, özgüvenlerine katkıda bulunuyor.
Örneğin; çocukların oyun hazırlaması ve çizgi film oluşturması için yapılan bir program var. Bu program Amerika’da Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından geliştirilmiş. Bu programın daha sonra okuma yazma bilmeyen çocuklar için Junior versiyonu da geliştirilmiş.
Tüm kodlama etkinliklerinin mantığı aynı, kavradıktan sonra kesinlikle kolaylıkla yapabiliyorlar.
Bugünün çocukları bizden çok farklı mesleklere sahip olacaklar. Geleceğin meslekleri; Veri Analisti, Drone Pilotu, Robot Teknisyeni, Yapay Zeka Eğitmeni, 3D Üretim Mühendisi, Beyin İmplant Uzmanı, Kişisel Gizlilik Danışmanı, Nano Teknoloji Mühendisi, Enerji Sistemleri Mühendisi, Artırılmış Gerçeklik Geliştiricisi, Dijital Rehabilitasyon Danışmanı.
Bizlere yabancı gelse de, onların çağının bir parçası olacak bu meslekler. Amaçlarımızdan biri de çocukları kendi çağlarına göre yetiştirmek.
Kodlama eğitimi sonrasındaki basamak nedir?
Kodlama kısmı ile birlikte robotik çalışmaları da yapıyoruz. Robotik çalışmalarında orijinal Lego markasının eğitim setlerini kullanıyoruz. Normal legoların dışında içinde sensörleri, motoru ve akıllı tuğlaları var. Bunlarla projelerini hereket ettirebiliyorlar. Lego zaten sevdikleri bir materyal olduğu için dersler de daha eğlenceli hala geliyor.
Başlangıç projemiz 7 parçadan oluşuyor, sonrasında 200 parçalı bir projeye kadar ilerliyorlar. Süreç içerisinde elleri alışıyor, nasıl yapıldıklarını bildikleri için de zorlanmıyorlar. Bu seti 10 yaşa kadar kullanıyoruz. 10 yaşındaki çocuklarımız; iki set, iki motor kullanarak kendi projelerini yapabiliyorlar. Hazır projeler onlara fikir oluyor tabi. Ancak bu fikrin üstüne neler yapılabilir bunu öğrenmelerini sağlıyoruz.
Bazı robotlarımızda renk ve basınç sensörü var. Fen Bilgisi’ndeki projeler için okullarda da kullanılıyor. Bir öğrencimiz akıl küpünü çözen bir robot yapmıştı bu set ile. Renk sensörü renkleri tanıyor. Programda da hangisi nereye denk geldiğinde nasıl çalışacağını biliyor, o şekilde renkleri okuduktan sonra düzgün bir şekilde çevirip beş dakikada çözmüştü.
Robotikde bir üst seviye çalışmalarımız Lego Spike Prime seti ile. Renkli LEGO® inşa parçalarını, kullanımı kolay donanımı ve Scratch tabanlı sürükle-bırak kodlama dilini bir araya getiren SPIKE™ Prime, oyunla öğrenme yoluyla öğrencilerin ilgisini çeker.
Öğrencileri, bilgi düzeylerinden bağımsız olarak eleştirel düşünmeye ve karmaşık problemleri çözmeye teşvik eder. Scratch programı ile oyun hazırladıktan sonra bu set ile çocuklar oyun konsolları da hazırlayabiliyorlar.
Hazırladıkları oyun konsolu ile kendi oyunlarını oynayabiliyorlar. Kodlama programında hesap makinesi bile yapan öğrencimiz oldu. Çünkü operatörler ve işlem özelliği var. Toplama çıkarma işlemleri yapılıyor.
Çocuklar da yaptıkları hesapları ekrana ekliyorlar. Savaş oyunu yapan bir öğrencimiz de oldu. Emek verip uğraşıyorlar ve sonucunu görmek de mutlu ediyor haliyle. Bunu sıfırdan yapmaları çok güzel bir şey. Bu seviyede öğrenciler daha kolay öğreniyorlar. Biz Scratch programı kadar kodlama eğitimi veriyoruz. Bir üstü artık bilgisayar proglama diline giriyor. HTML, Java, Python gibi. Bir öğrencimiz bunlardan birini öğrenmek istediğini söyledi. Bize dört yıldır geliyordu. Öğretmenimiz bir hafta çalışıp aktarıyordu, öğrencimizin öğrenmesi ise yarım saatini alıyordu sadece. Çünkü temelini aldıkları için biz yetişkinlerin öğrenmesinden daha kolay öğrenebiliyorlar.
Son olarak veliler neden çocuklarına bu eğitimi aldırmalı?
Yurt dışında okullarda ders olarak veriliyor. 14 yaşına kadar bizden eğitim alan öğrecimiz; liseye başladığında artık yarışmalarda, Teknofest’te başarı elde edebilecek düzeye gelmiş oluyor. Yazılım kısmında da bu eğitimi alan kişi programlama dilini daha rahat öğrenebiliyor.
Derslerimiz iki saat sürüyor. Bir saat robotik, bir saat kodlama yapıyoruz. Öğrenciler önündeki setteki parçadan bütüne doğru bir ürün ortaya koyuyorlar. Odaklanmaları artıyor. Hiperaktif öğrencilerimizden masada oturup bir şeye odaklanıp ortaya ürün çıkartan öğrencilerimiz de oldu. Bu çok güzel bir gelişme çocuk ve ailesi için.
Küçüklerde ince motor kaslarının gelişimine fayda sağlıyor. Farklı renklerin arasında aradıkları parçayı bulup takabilmeleri; ekranda iki boyutlu gördüklerini 3 boyutlu olarak yapabilmeleri zihin gelişimini elbette olumlu etkiliyor. Bununla beraber üç boyutlu çizim de gösteriyoruz. Çocuklar tasarım da yapmak istiyorlar. Görsel, zihinsel, bedensel, sosyal anlamda çocukların zeka gelişimine katkı sağlıyor. Bu sebeple aileler çocuklarına bu tarz eğitimler aldırmalı.
